Voor ons vertrek hadden we allerlei, al dan niet realistische, verwachtingen en hebben we keuzes gemaakt, niet alleen technisch. Dit alles mede ondersteunt door de informatie welke wij gezocht en gevonden hebben. We hebben jarenlang, ontelbare zeil-/reisboeken gelezen, het World wide web afgesurfd, gesproken met andere mensen en elkaar, gedroomd en wat al niet meer. Nu 15 maanden, 7552 zeemijlen, 812 motoruren, 32 grensovergangen later, blikken we terug en evalueren we: Wat werkte wel, wat werkte niet? Welke verwachtingen kwamen uit, welke niet?
Hieronder passeren een aantal zaken de revue. Een aantal zijn ook al eerder aan de orde gekomen in ons log en worden hier volledigheidshalve nogmaals vernoemd. Het begint met de meer technische, makkelijkere meetbare, keuzes en gaan geleidelijk over naar comfort, welzijn en welbevinden.
De schipper heeft hieronder een paar staatjes gemaakt over cruisen/ varen en energiehuishouding:
| afgelegde mijlen |
tijdsduur | motor uren | motor uren t.b.v. stroom draaien |
|
| Europa | 2672 | 7 maanden | 343 | 35 = 10 % |
| Oversteek | 3260 | 26 dagen | 74.2 | 50 = 66% |
| Cariben | 1320 | 7 maanden | 395 | 230 = 58 % |
Varen in Europa betekent veel in Marina’s liggen met walstroom en een acculader en slechts sporadisch voor anker. Varen in de Cariben is juist andersom: veel voor anker liggen en sporadisch in een Marina. Voor anker liggen in de Cariben betekent dat de stroomvoorziening voldoende moet zijn uitgerust. Dus voldoende laad- en voldoende opslagcapaciteit.
| Varend | Voor anker | Opbrengst / dag maximaal | |
| 1e Hoofdmotor dynamo 60A met een Sterling regelaar. | Voldoende | Mag meer stroom leveren | 2x2uur gem ca 30 A =120 Ah |
| 2e Zonnepanelen 200Watt (maximaal 15 A laadstroom) | Voldoende (praktijk maximaal 8 A) |
Voldoende (praktijk maximaal 8 A) |
64 Ah |
| 3e Windgenerator 350Watt (maximaal ca. 25 A laadstoom) | Voor de wind geen bijdrage, aan de wind voldoende. | Alleen als er een constante wind van >13 knopen is er een bijdrage | 50 Ah |
| 4e sleepgenerator 250Watt (maximaal ca. 18 A laadstroom) | Bij een snelheid van 6-7 knopen ca 10 Ampere en dus ruim voldoende | Geen bijdrage | Varend =240 Ah |
Opslag van energie:
In het begin hadden wij duidelijk onvoldoende accucapaciteit maar 306 Ah. Effectief is hier maar ca 100 Ah van bruikbaar, uitgaande van maximaal te ontladen tot 70 %. Dit hebben wij op St. Maarten verbeterd door er 6 golfkar batterijen te plaatsen samen goed voor 690 Ah. Hiervan is ca 250 Ah bruikbaar. Deze voldoen goed.
Verbruikers:
• Koelkast (hoog verbruik 4 A gedurende 80-90% van de dag)
• Verlichting (allemaal LED, weinig verbruik)
• Instrumenten / stuurautomaat (alleen varend verbruik, geen problemen ervaren)
• Radio (hoog verbruik 5A)
• Computer (relatief toch nog hoog verbruik ca 3 A).
Koelkast:
De temperatuur is ca 30 graden binnen en als er gekoelde etenswaren en een koel drankje gewenst zijn, maakt de koelkast overuren. Onze koelkast is klein 32 liter. Hij heeft onvoldoende isolatie en geen “intelligente” regeling en koudeopslag. Dit betekent in de praktijk dat ook als we net een ruim aantal uren stroom gedraaid hebben met de hoofdmotor en we zetten deze uit, de koelkast toch direct begint met het leegslurpen van de accu met ca. 4 Ampère. Dit doet hij ca 80-90% van de tijd. (= 80 Ah/dag).
Een verbeterde koelkast, d.w.z. dikkere isolatie (10 cm) met koudeopslag/ automatische start up en grotere capaciteit, 60 liter, wordt nu geïnstalleerd (Isotherm) in Trinidad. Of het gaat werken, weten we pas als we weer in het water liggen, we hebben gekozen voor de watergekoelde variant.
Radio:
De autoradio heeft een hoog stroomverbruik, dat is in een Marina niet ernstig en bemerk je dan ook niet, maar een middagje/ avondje muziek is al snel 20 Ah. Onze oplossing is nu een I-pod met losse luidspreker. We overwegen om een eenvoudige losse wereldontvanger (zo mogelijk met een externe ingang om een I-pod aan te sluiten) te kopen, zodat we ook in staat zijn vaker het wereldnieuws op te pikken. Deze informatievoorziening vinden wij schaars in de Cariben. In onze vorige Minor hadden we een korte golf radio, welke we amper gebruikten. Deze is destijds, helaas, mee verkocht. De radio/ cd-speler is door het hoge energieverbruik niet veel aangeweest in de Cariben.
Conclusie energie:
• De zonnepanelen zijn voor anker de beste stroomleveranciers ondanks dat ze maar 8 uur effectief een bijdrage leveren.
• Varend is de sleepgenerator de beste stroomleverancier, deze houd de accu’s echt vol ten koste van een minimale mindere bootsnelheid (0-0,5 kn).
• Als er plaats is in de boot en voldoende dieselcapaciteit zou ik als schipper, in de toekomst, kiezen voor zonnepanelen en een dieselgenerator.
Omgaan met gelijke dag- en nachtlengte.
Zeilen in de Cariben is een activiteit die je in het licht doet. De bebakening is niet betrouwbaar en zodanig dat je zicht nodig hebt. De situatie is vaak ook zo dat je niet graag in het donker een onbekende baai invaart of het land nadert, denk aan riffen, rotsen, kleine visboeitjes of netten. Hierdoor wordt het vaargebied beperkt tot dagtochten van maximaal 12×6 mijl/hr. = ca. 72 mijl. Of je moet kiezen voor een tocht in de nacht (’s middags vertrekken en ’s morgens aankomen.) De meeste tochten zijn op een van deze mogelijkheden te doen, maar vaak moet de motor (erbij) aan om op tijd aan te komen. Het komt regelmatig voor dat er te weinig wind is aan de lijzijde van een eiland of dat er een tegenstroom staat (maximaal 3 knopen ervaren tussen Grenada en Trinidad).
Licht en donker zijn hier zo vlak bij de evenaar ongeveer gelijk verdeeld. De consequentie is dat je lange avonden (18.00- 6.00 uur is het donker) hebt en een goede leesverlichting in de kuip verhoogt het comfort aanzienlijk. Dit hadden we van tevoren ons niet zo gerealiseerd. We genieten sinds St. Maarten van onze selfmade, waterdichte, weliswaar misschien niet de warmste kleur, LED verlichting buiten.
De volgende technische problemen cq. reparaties zijn aan bod gekomen:
• Motor- cq. dieselproblemen. Bij aankomst in La Gomera kampten we met vervuilde diesel en verbrande verstuivers. Daarna hebben we (bijna) altijd diesel getankt met behulp van een osmosefilter ter preventie van dieselbug. Dit hebben we echter ook in Europa gedaan.
• Twee leuvers van het grootzeil zijn gebroken tijdens onze tocht naar La Gomera.
• Drie zeillatten zijn gebroken tijdens onze tocht naar La Gomera. Als je de hierboven benoemde “schade” leest op een en dezelfde tocht denk je dat het een zware tocht geweest moet zijn. Dat was het absoluut niet, geen harde wind of slecht weer; kun je zien wat de invloed van de zeegang/ het rollen is.
• De Multiplexer start af en toe langzaam op.
• De Sub-d connector van de Philips GPS heeft een slecht contact.
• De gasveren van de neerhouder zijn kapot gegaan tijdens de oversteek.
• De schipper heeft meer kunststofringen geplaatst tussen het lummelbeslag om het kraken en piepen te verminderen.
• Het stuurwiel is bij aankomst in St. Lucia gelast, de conus-bus was uitgebroken.
• Twee lekkende septerpotten (t.g.v. een schroef in het dek, waarbij het gat is doorgeboord, met als gevolg een kleine, maar des te hardnekkige, lekkage naar de achterkajuit en voorpunt).
• De buitenluidspreker van de marifoon 8w 8Ohm heeft het begeven, nog geen goede vervanging gevonden.
• Het wieltje van de windmeter loopt slecht.
• De walstekker in de ankerbak is kapot getrokken door swell in de haven.
• De losse Waeco koeling, valt uit onder zeil en voor anker; hij wordt dus nauwelijks gebruikt. De stekker ervan is erg kwetsbaar cq. gevoelig. Daarnaast is er een spanningverval van 0,9V tussen de accu en de koeling. De accu staat veelal tussen de 12,5 -13.2 volt. De koeling valt uit bij een lage boordspanning (<12 V) en dat komt dus door het spanningsverval regelmatig voor. In Trinidad hebben we op de kant, tijdens de bouw van de nieuwe koeling, weer veel profijt van de Waeco-koeling.
• Diverse klittenbanden van de plafonds laten los.
• Het lakwerk slijt hard door het intensieve gebruik, met name bij de kaartentafel en het keukenblok.
• De kussens binnen slijten sneller, door het intensieve gebruik.
• Inmiddels zijn er 2 digitale fototoestellen defect, door de zoute omgeving/ lucht, ondanks dat we voor een vaste lens gekozen hadden.
• Het roer heeft teveel speling: Het onderste zelfstellende lager van de roerkoning heeft 1 a 2 mm speling op de kogel. De kogel wordt in Trinidad vervangen.
Wat werkte goed
• We hebben enorm veel plezier gehad van de SSB/ Single Side Band/ Korte golf zender en ontvanger tijdens de oversteek. Het contact met medezeilers is een enorme morele steun en werd het hoogtepunt van de dag om naar uit te kijken.
• We verbruiken gemiddeld 30 liter water per dag. De watermaker is niet onmisbaar, maar heeft ons nooit in de steek gelaten en is een grote hulp voor het moreel. Tijdens de oversteek hebben we ons, als de omstandigheden het toelieten, kunnen douchen. Voor anker liggend kunnen we ons met de aangemaakte voorraad (300 L.) ook goed redden. Water maken doen we veelal tijdens een tochtje tussen de eilanden, in een keer (29 liter/ uur). De watermaker zelf wordt 1x per 5 dagen doorgespoeld ter preventie van bacteriegroei.
• Zoals hierboven beschreven werkt de sleepgenerator/ Duogen simpel en perfect. We kunnen goed stroom maken als we varen. Bij een vaarsnelheid van 6-7 knopen houdt hij de watermaker bij.
• Wifi, wij hebben een sterke Wifi adaptor met een externe antenne vast gemonteerd. Hierdoor zijn wij in 90-95 % van de ligplaatsen voorzien van internet aan boord. Meer dan de helft van de tijd gratis, mogelijk na 1 keer koffie of een borrel gedronken te hebben in een internetcafé (om de code op te pikken).
• AIS; we hebben op Canarische eilanden een actieve AIS gekocht, dat betekent dat wij zichtbaar zijn voor ander boten met snelheid en richting. Wijzelf zien natuurlijk ook de boten welke zijn uitgerust met AIS. Heel wat keren heeft dit er toe geleid dat kruisende grote scheepvaart voor ons als “zeilschip” uitwijken. (Midden op de oceaan, ‘s nachts, zo’n 100 mijl west van de Cape Verden, bevonden zich voor en achter ons een groot schip/ tanker op kruiskoers, zij weken zichtbaar op de AIS, een paar graden voor ons uit).
• De satelliettelefoon(Iridium) werkt uitstekend. Je hebt altijd overal verbinding. Bij de oversteek konden we hier selectieve mail en gribfiles snel mee ophalen. We gebruiken de iridium selectief i.v.m. de kostbare belminuten
• De navigatiecomputer (Fit pc) heeft ons nooit in de steek gelaten en is ons hoofdnavigatiemiddel. De papieren (back up) kaarten zijn altijd in de kast gebleven. Tijdens de oversteek gebruikten we de overzeiler om ons dagelijks logafstand en “kruisje” te zetten. De twee reserve laptops zijn, voor navigatie, niet nodig geweest.
• De Bimini is een must. Hij is uit nood (omdat zeilend de giek laag hangt) uit 2 delen opgebouwd.
Dit is achteraf een geweldige pre: Al zeilend kunnen we, beschermd voor de zon, de zeilstand en masttop blijven zien. Voor anker spannen we het 2e deel uit. Ook bied hij bescherming voor de regen, mits het niet waait. Een groter regenzeil is dus nog een wens. Video: Tropische regenbui St-Vincent Blue Lagoon
• De I-pod is een superuitvinding! Zeker met een losse speaker erbij. Mijn wachtlopen werd hierdoor aangenaam verkort.
• GSM We kopen een prepaid card als we ergens langere tijd verblijven en lokaal contact willen kunnen onderhouden met o.a. lokale leveranciers.
• Ons E-book (Sony 600) werkt prima. We hebben inmiddels een volle CD kopieën van andere medezeilers met science fictionverhalen. Het is wennen dat je niet fysiek door een boek kan bladeren. Eveneens is het nog leren om een e-book digitaal te bestellen; je wilt graag vooraf even erin bladeren, echter boekwinkels ontbreken er in de Cariben. In Trinidad hebben we onze 1e boekwinkels gezien. Het ruilen van boeken is echter overal mogelijk; waar veel yachties komen is er wel een swopplankje naast de wasmachine of in de haven. Engelstalig lezen is gewoon geworden, de boeken zijn echter niet altijd actueel.
Onderhoud / Chandlers
Op bijna alle eilanden van de Cariben zijn Chandlers te vinden, enkele uitzonderingen zijn: Dominica, Barbuda, Anguilla, St. Vincent, Grenadines, Tobago.
Naast de vervangingen van het grootzeil (gepland) en de koelbox is er alleen het normale onderhoud noodzakelijk (een vaarseizoen van 30 weekenden en vier weken vakantie, is grofweg 90 dagen, we leven nu continu aan boord).
• Motoronderhoud elke 200 uur.
• Het lakwerk binnen heeft veel te lijden, vooral bij de kaartentafel (ons bureau) en de keuken.
• De genua, huik en buiskap zijn weggebracht in Trinidad, voor wat stikwerk en bescherming tegen schavielen.
Wat werkte minder:
• Contact onderhouden met de buitenwereld via internet (mail en skype) vraagt enige creativiteit en kost veel tijd. Internetmogelijkheden zijn in de Carib beperkter dan in Europa. We hebben aan boord een redelijk gevoelige antenne (12 dBi) en een 2e verbeterde, nog sterkere, Wifi adaptor (Engenius 11n van 500 mA) zender/ontvanger geplaatst, waarmee we veel Wifi zenders zien, maar niet altijd verbinding kunnen maken omdat ze beveiligd zijn. Op een aantal plaatsen kun je Wifi (digitaal) kopen voor een dag/ week/ maand. Sinds we een klein netbook (10 inch scherm) gekocht hebben op St. Maarten, is het op pad gaan naar een (internet)café hiermee een stuk gemakkelijker geworden, in vergelijking met het sjouwen met de conventionele laptop. Helaas is de verbinding niet altijd zo stabiel of snel om (video)skype te kunnen gebruiken.
• De lokale radiozenders in de Cariben verschaffen veel muziek maar relatief weinig informatie. Mede door het hoge stroomverbruik hiervan gebruiken we deze weinig. Zoals hierboven al geschreven missen we een korte golf radio met laag stroomverbruik waardoor we op de hoogte blijven van het wereldnieuws. We ontvangen weliswaar de digitale nieuwsbrief van de NRC, maar dat is toch fragmentarisch. Als we ergens goede internetverbinding hebben gaan we steeds meer programma’s gratis “podcasten”. Sinds Trinidad zijn we fervent luisteraar van “Met het oog op morgen” en losse stukjes achtergrondinformatie van Radio 1. We hebben zelfs 1x het NOS 20.00 uur journaal gezien! Een Krant is hier, m.u.v. Trinidad en St. Maarten, geen gemeengoed en zijn schaars.
• We hadden gehoopt meer contact met de locals te maken maar er varen hier zoveel cruiseboten dat, dat beperkt blijft tot functionele contacten. Meer commercieel/ economisch gericht dus. Ze zijn overigens allemaal erg vriendelijk en behulpzaam en we hebben ons eigenlijk nooit ergens onveilig gevoeld. We realiseren ons ook dat je ook niet echt lang ergens blijft hangen.
Activiteiten
De taakverdeling is inmiddels terug naar af, traditioneel dus. De Engelsen spreken over the pink & blue jobs. Omdat het onderhoud van de boot toch grotendeels bij de schipper terecht komt, is er een verdeling ontstaan dat Pauli kookt, of het moet barbecue zijn.
Het valt tegen dat we zo weinig werk maken van het eten koken. Het is te warm binnen en het assortiment is beperkt. Dit maakt dat je aanbodsgericht kookt. De Cobb is na Europa niet meer gebruikt, de gasbarbecue aan de zeereling des te meer. Alle goede voornemens ten spijt, hebben we weinig gebruik gemaakt van de snelkookpan en wonderpan. Voor broodbakken is het ook weer erg warm. Met een beetje plannen kun je op de Franstalige eilanden wel wat afbakbrood kopen. Yoghurt is eenvoudig te maken, maar is overal verkrijgbaar.
Ondanks onze goede start en voornemens om de studie Spaans te continueren is het ergens in Frankrijk blijven steken. Het werkt niet om in een Franstalig land Spaans vocabulaire te leren. In Spanje hebben we profijt gehad van onze versnelde cursus aan de Open Universiteit en was het “training on the job”. In Portugal is de studie niet uit de ijskast gekomen en in de Cariben is het overdag te heet en ’s avonds start je niet meer op na het eten; dan is het “limen” geslagen.
Vervoer/ boodschappen/ uitjes
Fietsjes: Na Europa zijn de fietsjes niet meer onder het bed uitgekomen. Het werkt niet om de fietsjes in een dinghy naar de kant te brengen. De omgeving nodigt niet uit om te fietsen, slechte wegen, druk verkeer, het op slot zetten is moeilijker. Dit betekent dat we veel te voet doen of gebruik maken van het lokale busjes. Hetgeen simpel, goedkoop en veel frequenter is als bij ons in Europa (elke 5 min. komt er wel een langs, hand opsteken en hij stopt om in te stappen, stop roepen als je uit wilt stappen en ongeveer 0,50 -1 euro betalen).
De dinghy is een essentieel vervoermiddel voor ons, zoals de fiets of auto thuis, anders kom je nergens.
Naast de lokale busjes huren we af en toe ook een auto voor een rondrit/ verkennen achterland en benutten die dan meteen maar om bulkboodschappen in te slaan.
We zijn vertrokken om onze droom te realiseren en we wilden niet “wachten op later”. Wachten tot je (pre)pensioen en dan het risico lopen dat een van de twee fysieke beperkingen oploopt of zaken van ernstigere aard, waardoor het plan in duigen valt en we terugkijken met een gevoel van “hadden we maar….”.
We zijn ambitieus ingestoken op een rondje wereld en met een grof tijdspad van 5 jaar, omdat we tijd willen hebben voor achterland; cultuur en natuur. We hebben ook gezegd “als het niet bevalt, komen we terug”. We moeten niet van iets of iemand, we willen graag zo lang het leuk is. We weten ook niet wat het is om een oceaan over te steken, maar je kunt ook niet proberen/ oefenen; dus we stappen gewoon het avontuur in en na elke oversteek evalueren we.
Een Engels gezegde luidt: Plannen worden geschreven met laag water in het zand en kunnen dus veranderen. Dat is ook het heerlijke van cruisen, de vrijheid die het je geeft om te beslissen gaan we wel of niet, gaan we vandaag of morgen?
We gaan iedereen toch wel missen zo na 15 maanden weg te zijn. Kennelijk heb ik gevoelens van heimwee, wat voor mij zoiets betekent als historie delen met vertrouwde mensen. We hebben het hier goed, maar ook soms weinig inhoud/ uitdaging, input voor de geest, “hersenkraken” zogezegd. Gelukkig ervaren we dat beiden zo en we beraden ons nog over onze route. Gaan we wel/ niet door het Panamakanaal of wordt het een groot rondje Carieb en via de InterCoastal Waterways (V.S) terug naar Europa? Afijn we zien wel, we gaan eerst maar eens even snuiven aan NL. in de maand aug. alvorens we ons definitieve besluit nemen.
Ons huis is nog niet verkocht en dat maakt dat we evt. ook weer terugkunnen naar onze fijne vertrouwde stek.
Vooruitlopend hierop hebben we in Trinidad besloten de romp te laten schilderen. Het arbeidsloon is hier goedkoper als in NL. en deze klus zit er toch echt aan te komen. Voor we vertrokken uit NL. heeft de schipper de romp van de Minor geschuurd en gepolijst met goed resultaat, echter kortdurend. We hopen hier dan ook weer 10 jaar mee te kunnen doen.
